YAZ sezonunun sonuna geldik. İşlerde beklenen yoğunluk olmadı; ama taşıma fiyatlarının yüksek olması nedeniyle kazanç ‘eh’ dedirtti. Maliyetler çok yüksek olsa da otobüsçü ve firma sahiplerinin cebi uzun bir aradan sora para yüzü gördü. Neyse ne; ama sezona asıl damgasını vuran ise, son günlerde peş peşe gelen otobüs kazaları oldu. Facia niteliğinde kazalar; onlarca insanımız can verirken, yüzlercesi yaralandı. Emniyetin, jandarmanın ve taşımacı firmaların aldığı önlemlere rağmen, bu terör son bulmuyor. Peki neden; peki bu kaderimiz mi? Kaderimiz olmadığı kesin. Demek ki burada önemli olan nedenlerdir… Çözüm de nedenlerin üzerine gidip onları ortadan kaldırmaktan geçiyor. Doğanın bir kanunudur ‘her şey birbirine bağlı’… Bir yerde bir bozulma olduğunda, bu bozulma etrafına da sirayet eder. Tesadüf mü; Türkiye’de futbol da geri gidiyor, iş dünyamız da, eksiksiz tüm sektörler de…
Neden; çünkü ülke ekonomisi son yıllarda hızla geri gidiyor, kan kaybetmeye devam ediyor. Böylesi bir ortamda, işleyen ekonominin dışına iş yapanlar kazanabilir; stokçular mesela, parayı işletenler mesela… Gerisi için durum hiç iyi değil. Ekonominin gidişatına bağlı olarak otobüs sektörü son 4-5 yılda ciddi oranda kan kaybetti.
Yüksek kurlar nedeniyle bir otobüsün fiyatı 5-6 milyon liralara çıktı. 7-8 liraya aldığımız motorini 30 liralarla depomuza doldurduk. Yedek parça, servis vs diğer kalemler de 2-3 kat arttı. 2 bin liraya çalıştırdığımız elemanlarımıza en düşük 5 bin liranın üzerinde maaş ödüyoruz. SSK ve vergilerdeki artış da cabası… Gelir tarafına bakıyoruz; evet bilet fiyatlarında da önemli bir artış var ama bu sefer de bilet alıp seyahate çıkanların sayısı yüzde 40’lar civarında düşüyor. Neden bunları alt alta sıraladım; çünkü bana göre artan kazaların altında yatan nedenler budur! Ülke ekonomisi bozuldu, sektörün ekonomisi bozuldu, işler ters gitmeye başladı. Oto camcıya soruyorsun, ‘insanlar kazaya davetiye çıkaracağını bildiği halde, ucuz diye standart dışı cam alıyor’ diyor. Bakımlar ya yapılmıyor ya da merdiven altı tercih ediliyor. Lastikler de öyle; ya zamanında değiştirilmiyor ya da merdiven altında kaplama yapılıyor. Aynı şeyi milyonluk otobüsleri, binlerce yolcuyu, firmanın itibarını ve hatta sermayesini teslim ettiği kaptanlar konusunda da yapınca, sonuç kaza olabiliyor. Milyonlara ekmek kapısı olan bu sektör ayakta kalabilmek için direniyor. İmkansızlıklardan dolayı risk alarak da bunu yapmaya çalışıyor. Havacıların onda biri destek görse, ya da önüne engeller çıkarılmasa inanın en iyisini yapacaktır.
