TOFED’in Ankara’da ki zirvesi için TOFED Genel Başkanı Av. Birol Özcan, ‘Bir dönüm noktası olmalı’ demişti. Katılım, dile getirilenler ve verilen mesajlara bakıldığında zirvenin amacına ulaştığı görülüyor. Konuşmalarda, birlik, beraberlik ve kararlı adımlar atılmasına vurgu yapıldı. Başkan Özcan, ‘Uzun aradan sonra burada tohum atıldı, bunu filizlendirmek ve meyvesini yemek bizim elimizde. Rehavet artık bitmeli’ diye konuştu.
SEKTÖR, son 2-3 yılda tarihinin en derin buhranını yaşıyor. Batanlar, uçurumun kenarına gelenler; otobüs firmalarının önemli kısmı iflas tehdidi altında. Mırıldanmalar ve şikayetler olsa da, firmalardan beklenen hareket ve girişimler gelmiyor. Kötü sonu kabullenme misali… Sektörün en büyük sivil toplum kuruluşu olan Türkiye Otobüsçüler Federasyonu (TOFED), işte tam da böyle bir dönemde geçmişte olduğu gibi büyük bir sorumluluk örneği sergileyerek, başkentte bir zirve gerçekleştirdi. Sponsorluğunu Trendbilet’in üstlendiği Büyük Anadolu Hoteli’ndeki 2 günlük zirveye, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş ve kurmayları, Ulaştırma Bakanlığı Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürü Murat Baştor ve ekibi ile çoğunluğu firma sahiplerinden oluşan yüzlerce sektör mensubu katıldı. Ev sahibi sıfatıyla bütün konukları tek tek karşılayıp uğurlayan TOFED Genel Başkanı Av. Birol Özcan, zirvede çok önemli bir sunum yaptı. Sektörün can alıcı sorunlarına dikkat çeken Başkan Özcan, çözüm için de birliktelik ve ortak hareketi işaret etti.
Dile getirilen sorun ve beklentiler:
1) U-ETDS ile sektör verileri eşzamanlı olarak ölçülebilir ve yönetilebilir duruma gelmiştir. Yönetmeliğin 10. maddesi kapsamında kapasite kullanımı ve verimliliği artırmak için hat ve sefer sayılarını arz talep dengesine göre planlayan düzenlemeler yapılmasının sağlanması, bu kapsamda sektörde kurumsal olmayan firmaların kuruluşunun zorlaştırılması,
2) Akaryakıt fiyatlarındaki dalgalanma nedeni ile Karayolu Taşıma Yönetmeliğince 4 ayda bir alınabilen bilet ücret tarifesinin, ikişer aylık sürelerle belirlenebilmesi için mevzuattaki mücbir sebep hali durumunun uygulanması yada yönetmeliğin bu yönde değiştirilmesi; ayrıca yolcu taleplerini karşılayabilmek için tek istikametli (gidiş dolu, dönüş boş) ek seferler için bilhassa bayram gibi ilave seferlerin açıldığı D2 yetki belgesiyle sefer düzenlenen dönemlerde geçici % 30 fazla bilet fiyat farkı uygulanabilmelidir,
3) Sektör için hayati önem taşıyan ve sektörün bütününe hizmet veren F1 E acenteliği (Online bilet kesen acenteler) için sektör görüşü alınarak, satış portalları arasında rekabet ortamı yaratan ayrıntılı bir yönetmelik düzenlenmelidir. Bu kapsamda online bilet kesen acentelerin komisyon oranlarında/hizmet bedellerinde tavan ücret getirilmelidir.
4) Belgesiz, usulsüz veya kayıt dışı taşımacılıkla ilgili faaliyetlerde denetimler etkin hale getirilip düzenleme yapılarak ağır para cezası ve/veya iki aylık araç bağlama cezası uygulanmalıdır. Zira bilhassa İstanbul Beylikdüzü ilçesinden Tekirdağ bölgesine D2 yetki belgesi ile tarifeli sefer düzenleyen bir çok firmanın faaliyeti engellenememektedir. Özellikle D2 yetki beleşi ile yapılan korsan taşımacılık ülkemizde gittikçe yaygın hale gele bir sorun olmaktadır. Dahası D4 belgesi başta olmak üzere belgelerin usulsüz kullanılmasını engellemek için denetimler artırılmalı ve araç bağlama gibi ağır yaptırım uygulanmalıdır.
5) Her geçen gün büyüyen şoför sorununa kısmen çözüm üretmek amacıyla, SGK sistemine anlık şoför girişi yapılabilmesi için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı desteğiyle yasal düzenleme yapılmalıdır. D1, B1, D2 ve B2 belgeli taşımalarda planlanmış ve kalkış saati gelmiş seferlerde sefere gidecek şoförler (hastalık, kaza, iş habersiz iş bırakma) gibi nedenlerle sefere gelmediğinden seferler eksik şoförle yapılmak zorunda kalınmakta ve bu durum kaza riski yaratmaktadır. Zira anlık şoför ihtiyacı halinde SGK girişi olmadığından ceza ile karşılaşılmakta kaza hale halinde güvence dışı kalmaktadır.
6) Otobüslerin toplu taşıma özelliği dikkate alınarak İstanbul giriş ve çıkışlarında toplamda 140 km fazla yol yaparak her seferinde 40 litre akaryakıt tüketimine neden olan Yavuz Sultan Selim köprüsüne paralel olarak, kamu zararını engellemek için en azından trafiğin yoğun olmadığı saatlere maliyetleri düşürmek ve yolculara zaman kazandırmak için Bakanlık desteğiyle eşzamanlı olarak Fatih Sultan Mehmet köprüsünün kullanımına gece 23.00 ile sabah 06.00 arasında izin verilmelidir.
7) Yolcularımızın daha güvenli nitelikli hizmet almaları İçin, genel olarak eğitim düzeyi yetersiz olan sektörümüzde her kademedeki çalışanlar İçin meslek içi eğitim zorunlu hale getirilmelidir. Bunun için müfredat hazırlanarak, çevrimiçi eğitim planlamasıyla her kademedeki çalışanlar için eğitim sertifikası zorunluluğu getirilmelidir.
8) Yolcu taşımacılığında haksız ve yıkıcı rekabetin önlenmesi için taşıma mevzuatındaki yetkinin kullanılarak bilet ücret tarifelerinde taban ücret tarifesi yayınlanması, gerekmektedir.
9) Uzun ve orta mesafelerde havayolu ve demiryolu taşımacılığının daha yoğun kullanılması bu mesafelerde karayolunun payını daraltarak kısa mesafede ulaşım talebini artırmıştır. Bu nedenle kısa mesafelerde daha ekonomik olan ve verimli kullanma imkanı sağlayan 19+1 araçların kullanım talebi ihtiyaç haline gelmiştir. 19+1 Araçlar öz mal olmak ve öz mal kapasitesinde kullanılmamak ve gidebileceği mesafeye km koymak şartıyla çalışmasına müsaade edilmelidir.
10) Yolcu taşımacılığında birden fazla firmanın bir araya gelerek taşıma organizatörlüğü adı altında birleşmesine ve faaliyet yürütmesine izin verilmesi
11) Şoförlerin denetlenmesi ve kazaların engellenmesi için parmak iz teknolojisi olan takograf sisteme geçilmesi.
İŞTE TOFED GENEL BAŞKANI AV. BİROL ÖZCAN’IN ZİRVE SUNUMU:
Ağır sorunları ancak birlikte çözebiliriz
DEĞERLİ sektör mensupları, saygıdeğer misafirlerimiz; Ülkemiz zor bir süreçten geçmektedir. Bu ekonomik koşullar altında sektörümüzün de iyi bir süreçten geçtiğini söylemek maalesef ki mümkün değildir. Gerek küresel gerekse ulusal ölçekte yaşadığımız tüm olumsuzluklar, ekonomilerde büyük bir buhrana neden olmuş, petrol fiyatları aşırı artış göstermiş ve en önemli giderlerimizden biri olan akaryakıt fiyatları beklenmedik bir seviyeye artmış, işletme giderlerinde de belenmedik bir artış olmakla yolcu sayılarımızda önemli düşüş meydana gelmiştir.
Aslında otobüs bilet fiyatları olması gerekenin çok altındadır. Bu yaz sektör açısından beklentilerin altında gerçekleşmiştir. Geçen yıllara oranla istenilen yolcu sayısına ulaşılamamıştır. Azalan yolcu sayımız bağlı olarak bir de kış aylarına girmemiz nedeniyle işlerimiz durma noktasına gelmiştir. İlerleyen aylarda yolcu ve sefer sayılarında önemli bir daralma beklemekteyiz. Buna bağlı olarak da firmalarımızın arasında yaşanan haksız ve yıkıcı rekabette de bir artış beklemekteyiz. Burada bir hususa daha değinmek istiyorum Türkiye Otobüsçüler Federasyonu sektörün en önemli ve en büyük kuruluşudur. Biz TOFED olarak sektörümüzün sıkıntılı dönemlerinde mensuplarımızı tek bir çatı altında toplamayı başardıktan sonra geçtiğimiz 20 yılda sektörü ilgilendiren her sorun için çalmadık kapı, görüşmedik kimse bırakmadık. Bu çerçevede Ulaştırma Bakanlığı Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü yetkililerine göstermiş oldukları duyarlılıktan ötürü bir kez daha teşekkür ederiz. Ancak ülkemizdeki ekonomik gelişmelere bağlı olarak çözüm bekleyen bir çok sorunumuz vardır. Bunların en önemlilerine kısaca değinmek gerekirse ücret tarifelerinin 4 ayda bir değiştirilebileceği yönünde yönetmelik düzenlemesidir. Biz sektör olarak bunun iki ayda bir değiştirme hakkı verilmesini talep ediyoruz. Haksız ve yıkıcı rekabet olmadığı sürece bilet fiyatları serbest piyasa ortamında belirlenmelidir. Ayrıca yolcu taleplerini karşılayabilmek için tek istikametli (gidiş dolu, dönüş boş) ek seferler için bilhassa bayram gibi ilave seferlerin açıldığı D2 yetki belgesiyle sefer düzenlenen dönemlerde geçici olarak % 30 fazla bilet fiyat farkı uygulanabilmelidir, Bir diğer sorunumuz da Yavuz Sultan Selim Köprüsünden geçişlerin zorunlu tutulmasıdır. Bildiğiniz üzere geçtiğimiz aylarda firmalarımıza Fatih Sultan Mehmet Köprüsünü kullandığı gerekçesiyle milyonlarca lira ceza gelmiştir. Bunların iptali için tüm bürokrasi kademesiyle yoğun bir görüşme trafiği gerçekleştirilmiştir. Fatih Sultan Mehmet Köprüsünden geçiş yapmak seyahat süresini kısalttığı için şimdilik yoğun olmayan saatlerde bu köprüden geçişlere izin verilmelidir.
Korsanla mücadelede mevzuatın güncelleştirilmesi ve yönetmeliğin sektörün talepleri doğrultusunda güncellenmesi gibi önemli sorunlarda tüm çabalarımıza rağmen istediğimiz sonucu alamadık. Bilhassa D2 yetki belgeli yada belgesiz taşımacılıkta ana faaliyet alanımız olan D1 yetki belgesi alanına tecavüzler her yıl artış göstermektedir. İstanbul ‘da Beylikdüzü bölgesindeki korsan taşımacılık bir türlü engellenememiştir. Korsan taşımacılığın tek çözümü taksilerde olduğu gibi araç bağlama yaptırımının getirilmesidir.
Sektörümüzün önemli sorunlarından biri İstanbul Anadolu yakasında dağınık vaziyette bulunan sektör mensuplarının Anadolu Yakası otogarı projesi altında bir araya getirilmesidir. Bu konuyla ilgili olarak gerek Ulaştırma Bakanlığı nezdinde gerekse İstanbul Büyükşehir Belediyesi nezdinde görüşmelerimiz sürmektedir. Önemli olan bir diğer sorun ise internetten bilet kesen firmaların, haksız rekabete yol açan bilet fiyat uygulamalarıydı. Bu noktada Ulaştırma Bakanlığıyla yapmış olduğumuz görüşmeler neticesinde artık tarifenin altında haksız rekabete sebep olacak uygulamalar ortadan kaldırılmıştır. Bildiğiniz üzere burada karşılaştığımız diğer bir sorun ise terminallerdeki acentelerin durumudur. Online bilet kesen acenteler nedeniyle, sektörün önemli bir paydaşı olan acentelerimiz zor duruma düşmüştür. Bu nedenle online bilet kesen acentelerin belirli bir regülasyona tabi tutulması, sektörde tekelleşme sağlanmadan firmalarımızdan düşük oranda komisyon bedeli almaları için bir çok çalışma yapılmıştır. Bu kapsamda henüz Rekabet Kurumundan istediğimiz etkiyi göremedik. Ancak sektörde tekel durumuna gelen tek ve en büyük bir firmanın uygulamalarına bağlı olarak komisyon oranları %15 düzeyine kadar çıkmıştır. Yaşadığımız ekonomik kriz ortamında giderlerin azaltılması için sektörümüzün düşük komisyon oranı sunan online bilet satışı yapan yeni firmalara ihtiyacı vardır. Bu gün burada TRENDBİLET inovasyon şirketinin tanıtımı gerçekleştirilecektir.
Biz Türkiye karayolu yolcu taşımacıları olarak herhangi bir şirketin tekelinde kalmayı reddediyoruz. İnternetten bilet satışı yapan firmalar arasında da bir rekabet ortamı olmasını istiyoruz. Bu nedenle sektöre yeni giriş yapacak tüm online bilet acentelerine desteklerimizi sunuyoruz. Online bilet kesen acentelerin almış oldukları komisyon oranlarının düşürülmesi ve sektörün çilesini çeken acentelerimizin hakkaniyete uygun bir gelir paylaşım oranına kavuşması gerekmektedir. Burada bulunan TRENDBİLET inovasyon şirketi sektör mensuplarımıza maliyet + karla düşük komisyon ücretleri vaad etmekte, şirketler arasında haksız rekabet edici uygulamalara yeşil ışık yakmayacağını söylemektedir. Bu nedenle biz de TOFED olarak TRENBİLET şirketinin sektörümüzdeki faaliyetlerini destekliyoruz. Sizlerin de Trendbilet’in maliyet+kar anlayışıyla düşük oranlı komisyon uygulamasına dahil olarak desteklerinizi bekliyorum.
Değerli meslektaşlarım Her geçen gün büyüyen şoför sorununa kısmen çözüm üretmek amacıyla, SGK sistemine anlık şoför girişi yapılabilmesi için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı desteğiyle yasal düzenleme yapılmalıdır. Yolcularımızın daha güvenli nitelikli hizmet almaları İçin, genel olarak eğitim düzeyi yetersiz olan sektörümüzde her kademedeki çalışanlar İçin meslek içi eğitim zorunlu hale getirilmelidir
Diğer bir sorunumuz ise 19+1 araçlardır. Uzun ve orta mesafelerde havayolu ve demiryolu taşımacılığının daha yoğun kullanılması bu mesafelerde karayolunun payını daraltarak kısa mesafede ulaşım talebini artırmıştır. Bu nedenle kısa mesafelerde daha ekonomik olan ve verimli kullanma imkanı sağlayan 19+1 araçların kullanım talebi ihtiyaç haline gelmiştir. 19+1 Araçlar öz mal olmak ve öz mal kapasitesinde kullanılmamak ve gidebileceği mesafeye km koymak şartıyla çalışmasına müsaade edilmelidir. Sefere giden otobüslerin ara duraklar da dahil terminallere ödediği çıkış ücreti de çok fazladır. Terminal işletmecilerinin ara durak statüsünde sefere giden otobüslerden çıkış ücreti almaması sağlanmalıdır. Ayrıca otobüsler sefere giderken %25 doluluk oranı yakalamadan sefer izni verilmemelidir. Sevgili meslektaşlarım karayolu yolcu taşımacıları olarak bizler toplumun ve ülkenin kalkınmasında her zaman üzerimize düşen görevi layıkıyla yerine getirmeye çalıştık, çalışacağız da. Ancak birlik ve beraberlik içinde olduğumuz sürece daha güçlü bir sektör olarak hedeflimize ulaşabiliriz. Değerli meslektaşlarım, Saygıdeğer misafirler, sizlerin daha fazla vaktini almadan, bir kez daha sizlerle birlikte olmaktan çok mutlu olduğumu ifade ederek, istişari nitelikteki toplantımıza katılımınızdan dolayı hepinize tekrar teşekkür ediyor, saygılarımı sunuyorum.
